Türk sermaye piyasalarında önemli bir rol oynayan Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK), 8 Aralık 2024 tarihinde “MKK Piyasa Verileri” raporu çerçevesinde hisse senedi piyasasının genel fiili dolaşım oranını açıkladı. MKK’nın yayımladığı son verilere göre, hisse senedi piyasasının genel fiili dolaşım oranı %0,14 artış kaydederek %27,81 seviyesine çıktı. Bu oran, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin halka açık hisselerinin toplam sermayeye oranını ifade ediyor ve piyasanın likidite durumunu ortaya koyuyor.
Fiili Dolaşım Oranı Nedir ve Neden Önemlidir?
Fiili dolaşım oranı, bir şirketin toplam hisselerinin ne kadarının serbest piyasada işlem gördüğünü gösteren bir orandır. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 17 Şubat 2011 tarihli ve 5/157 sayılı kararı doğrultusunda, Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin fiili dolaşımdaki pay oranları günlük olarak hesaplanmakta ve kamuoyuna duyurulmaktadır.
Fiili dolaşım oranının yüksek olması, bir şirketin hisselerinin borsada daha fazla işlem gördüğünü ve likiditesinin yüksek olduğunu gösterir. Bu durum, yatırımcılar için önemli bir kriterdir çünkü likiditesi yüksek hisseler daha kolay alınıp satılabilir.
Fiili Dolaşım Oranındaki Haftalık Artışın Nedenleri
Son açıklanan verilere göre, hisse senedi piyasasının genel fiili dolaşım oranındaki %0,14’lük artış, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir:
- Yeni Halka Arzlar: Son dönemde Borsa İstanbul’da gerçekleşen halka arzlar, piyasada fiili dolaşım oranının artmasına katkıda bulunuyor. Halka arz edilen şirketlerin hisselerinin piyasada işlem görmeye başlaması, genel dolaşım oranını yükseltiyor.
- Yatırımcı İlgisi: Özellikle yerli ve yabancı yatırımcıların borsaya olan ilgisi artmaya devam ediyor. Bu durum, mevcut hisselerin serbest piyasada daha fazla işlem görmesini sağlıyor.
- Şirketlerin Halka Açıklık Oranlarını Artırması: Bazı şirketler, sermaye artırımı veya stratejik kararlarla halka açıklık oranlarını artırarak hisselerinin daha geniş bir yatırımcı kitlesine ulaşmasını sağlıyor.
MKK’nın Raporlama Süreci ve Verilerin Önemi
Merkezi Kayıt Kuruluşu, fiili dolaşım oranlarını bir önceki güne ait bakiyeler üzerinden hesaplıyor ve bu verileri düzenli olarak kamuoyuyla paylaşıyor. Bu raporlar, yatırımcıların piyasadaki likiditeyi ve hisse senedi arzını daha iyi analiz etmelerine yardımcı oluyor.
Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler için fiili dolaşım oranı, kurumsal yönetim ilkeleri açısından da önem taşıyor. Halka açıklık oranı yüksek olan şirketler, genellikle daha şeffaf ve yatırımcı dostu olarak kabul ediliyor.
Fiili Dolaşım Oranının Yatırımcıya Etkisi
Fiili dolaşım oranı, özellikle borsa yatırımcıları için stratejik bir öneme sahiptir. Yatırımcılar, bir hisse senedine yatırım yapmadan önce o şirketin fiili dolaşım oranını göz önünde bulundurur. İşte fiili dolaşım oranının yatırımcılar için taşıdığı bazı önemli noktalar:
- Likidite: Fiili dolaşım oranı yüksek olan hisseler, daha likit oldukları için kolay alınıp satılabilir. Bu durum, yatırımcıların işlem yaparken zorluk yaşamamasını sağlar.
- Fiyat Dalgalanmaları: Dolaşım oranı düşük olan hisseler, genellikle daha fazla fiyat dalgalanması gösterir. Çünkü bu hisselerde büyük miktarda alım veya satım işlemi, fiyat üzerinde önemli etkilere yol açabilir.
- Yatırımcı Güveni: Halka açıklık oranı yüksek olan şirketler, genellikle yatırımcılar tarafından daha güvenilir bulunur. Şeffaflık ve kurumsal yönetim ilkelerine uygunluk, bu şirketlerin tercih edilme sebebidir.
- Endeks Kriterleri: BİST100 ve diğer endekslerde yer alacak şirketlerin belirlenmesinde fiili dolaşım oranı önemli bir kriterdir. Fiili dolaşım oranı yüksek olan şirketler, endekslere dahil edilme şansını artırır.
Fiili Dolaşım Oranına İlişkin SPK Düzenlemeleri
Sermaye Piyasası Kurulu’nun belirlediği kurallar çerçevesinde, halka açık şirketlerin fiili dolaşım oranlarını doğru ve düzenli bir şekilde beyan etmeleri zorunludur. SPK’nın 2011 yılında aldığı karara göre, bu oranlar günlük olarak hesaplanmakta ve şeffaflık ilkesi gereği kamuoyuna duyurulmaktadır. Bu düzenleme, piyasa güvenini artırmayı ve yatırımcıların doğru bilgiye ulaşmasını sağlamayı amaçlamaktadır.
Fiili dolaşım oranı nasıl hesaplanır?
Fiili dolaşım oranı, bir şirketin serbest piyasada işlem gören hisselerinin toplam sermayeye oranı ile hesaplanır. Şirketin halka açık olmayan hisseleri bu orana dahil edilmez.
Fiili dolaşım oranı neden önemlidir?
Fiili dolaşım oranı, hisse senedinin likiditesini ve piyasadaki arz-talep dengesini belirler. Yatırımcılar için hisse senedinin alım-satım kolaylığını gösteren önemli bir metriktir.
Fiili dolaşım oranı ne kadar olmalı?
Genel olarak, halka açıklık oranı yüksek olan şirketler daha likit kabul edilir. BİST100 endeksine dahil olabilmek için şirketlerin belirli bir fiili dolaşım oranına sahip olmaları gerekir.
Fiili dolaşım oranı yükselirse ne olur?
Fiili dolaşım oranının yükselmesi, şirketin hisselerinin piyasada daha fazla işlem gördüğünü ve likiditenin arttığını gösterir. Bu durum, yatırımcı ilgisini artırabilir.
Fiili dolaşım oranı düşerse ne olur?
Fiili dolaşım oranının düşmesi, hisse senedinin likiditesinin azalmasına ve fiyat dalgalanmalarının artmasına neden olabilir. Bu durum, yatırımcılar için risk oluşturabilir.
Fiili dolaşım oranı raporlarını nereden takip edebilirim?
Fiili dolaşım oranlarına ilişkin raporlar, Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) resmi internet sitesinden ve Borsa İstanbul’un günlük bültenlerinden takip edilebilir.
Fiili dolaşım oranı ile halka açıklık oranı aynı mı?
Evet, fiili dolaşım oranı genellikle halka açıklık oranı ile aynı anlamda kullanılır. İkisi de bir şirketin serbest piyasada işlem gören hisselerinin toplam sermayeye oranını ifade eder.
Fiili dolaşım oranı endeks performansını nasıl etkiler?
Fiili dolaşım oranı yüksek olan şirketler, endeks performansını daha stabil hale getirir. Bu şirketler, endeks içindeki ağırlıklarını artırarak genel performansa katkıda bulunur.
