I. Derece Doğal (Tabii) Sit Nedir?
Birinci derece doğal sit alanları, bilimsel, estetik ve ekolojik olarak evrensel bir değeri olan, korunması zorunlu alanlardır. Bu alanlar, nadir özelliklere ve güzelliklere sahip olup, insan müdahalesinden uzak şekilde korunması gerekmektedir. Dolayısıyla bu tür alanlar, yalnızca koruma odaklı bilimsel çalışmalara izin verilen, diğer tüm insan faaliyetlerinden uzak tutulması gereken alanlardır.
1. Derece Doğal Sit Alanına İnşaat Yapılabilir Mi?
Bu alanlarda inşaat faaliyetleri genellikle yasaktır. Ancak bazı özel durumlarda, zorunlu teknik altyapı hizmetleri için sınırlı izinler verilebilir. Şu hizmetler belirli koşullarda yapılabilir:
- Kanalizasyon, açık otopark, teleferik, içme suyu hatları, enerji nakil hatları gibi altyapı uygulamaları,
- GSM baz istasyonları,
- Doğal kaynak suyu ve jeotermal kaynakların kullanımı, uygun koruma kurulundan izin alındığı takdirde yapılabilir.
Bunun yanı sıra, günübirlik rekreasyon amaçlı tesisler (örneğin lokanta, büfe, kafeterya, gezi yolu, soyunma kabinleri gibi) yalnızca 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı veya 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı doğrultusunda ve koruma kurullarının onayı ile inşa edilebilir. Ancak, yapılaşma kesinlikle doğanın silüetini ve ekolojik dengeyi bozmayacak şekilde düzenlenmelidir.
1. Derece Doğal Sit Alanında Ziraat Yapılabilir Mi?
Bu alanlarda tarımsal faaliyetler, doğal bitki örtüsüne zarar vermeyecek şekilde yapılabilir. Ancak:
- Ağaçlandırma faaliyetleri: Orman Genel Müdürlüğü’nün uygun görüşü alınarak ve koruma kurulunun onayıyla gerçekleştirilebilir.
- Ağaç kesimi: Sadece doğal afetlerden etkilenmiş, hastalıklı ya da bakım amaçlı ağaçlar için, Orman Genel Müdürlüğü’nün teknik raporuyla izin verilir.
- Maden ve malzeme çıkarma: Taş, toprak, kum gibi doğal kaynakların çıkarılması veya sanayi atıklarının depolanması yasaktır. Ancak sit kararı öncesinde ruhsat alınmış işletmeler faaliyetlerini rehabilitasyon şartıyla belirlenen sürede sonlandırabilir.
II. Derece Doğal (Tabii) Sit Nedir?
İkinci derece doğal sit alanları, doğal yapının korunması ve geliştirilmesi esasına dayalı, ancak belirli koşullarda kullanıma açılabilecek alanlardır. Kamu yararı gözetilerek, bu alanlarda kontrollü bir şekilde yapılaşmaya ve faaliyetlere izin verilebilir.
2. Derece Doğal Sit Alanına İnşaat Yapılabilir Mi?
Bu alanlarda yapılaşma, yalnızca belirli sınırlar ve koşullar çerçevesinde mümkündür. Şunlara izin verilebilir:
- Turistik tesisler ve hizmet yapıları: Turizm yatırımı belgeli işletmeler için belirlenen standartlar doğrultusunda, çevre düzeni ve imar planlarına uygun yapılaşma yapılabilir.
- Koruma Amaçlı İmar Planı: Yeni yapılaşmalar, ancak hazırlanmış bir Koruma Amaçlı İmar Planı doğrultusunda gerçekleştirilebilir. Aksi halde doğanın yapısını bozabilecek yoğunlukta ve ölçekte uygulamalara izin verilmez.
Doğal dokuya zarar verebilecek taş, toprak, kum gibi malzeme alımları yasaktır. Ancak önceden ruhsatlandırılmış işletmeler faaliyetlerini yasal sürede tasfiye etmek zorundadır.
2. Derece Doğal Sit Alanında Ziraat Yapılabilir Mi?
Bu alanlarda mevcut tarımsal ve hayvancılık faaliyetleri devam edebilir. Ek olarak, koruma kurulunun onayı alınarak yeni tarımsal faaliyetlere de izin verilebilir. Ancak, yapılacak faaliyetlerin doğanın dengesiyle uyumlu olması gerekir.
III. Derece Doğal (Tabii) Sit Nedir?
Üçüncü derece doğal sit alanları, doğal yapının korunması ve geliştirilmesiyle birlikte, bölgenin potansiyeli göz önüne alınarak belirli ölçüde konut kullanımına da açılabilecek alanlardır. Bu alanlar, diğer derecelere kıyasla daha esnek koruma şartlarına sahiptir.
3. Derece Doğal Sit Alanına İnşaat Yapılabilir Mi?
Üçüncü derece sit alanlarında, yapılaşma şu koşullarda mümkündür:
- Koruma Kurulu Onayı: Yapılaşma koşulları, ilgili kurumların görüşleri alınarak Koruma Kurulu tarafından belirlenir.
- Koruma Amaçlı İmar Planı: Yapılaşma faaliyetlerinin Koruma Amaçlı İmar Planı çerçevesinde yapılması şarttır.
Ayrıca, kum, taş, çakıl gibi doğal malzemelerin çıkarılması için koruma kurullarınca uygun görülmesi durumunda ocaklar açılabilir. Ancak, sanayi atığı veya çöp gibi maddelerin dökülmesi yasaktır.
3. Derece Doğal Sit Alanında Ziraat Yapılabilir Mi?
Mevcut tarımsal ve hayvancılık faaliyetleri sürdürülebilir. Bunun yanında, koruma kurulunun izniyle yeni tarımsal faaliyetler de başlatılabilir. Ancak bu faaliyetlerin doğanın genel yapısına zarar vermemesi esastır.
Doğal Sit Alanlarında Eski ve Yeni Düzenlemeler
Eskiden birinci, ikinci ve üçüncü derece doğal sit alanı olarak sınıflandırılan koruma statüleri, artık Kesin Korunacak Hassas Alan, Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı olarak güncellenmiştir. Bu yeni sınıflandırma, koruma derecelerine göre daha spesifik bir yaklaşım sunarak, alanların kullanım ve koruma dengesini daha etkin bir şekilde yönetmeyi hedeflemektedir.
Doğal sit alanlarında hangi faaliyetler yasaktır?
Birinci derece sit alanlarında yapılaşma, doğal kaynak çıkarımı ve sanayi atığı dökümü tamamen yasaktır. İkinci ve üçüncü derece sit alanlarında ise koruma kurullarının izni olmadan yapılaşma ve faaliyetler gerçekleştirilemez.
Sit alanlarında özel mülk sahibi olanlar ne yapabilir?
Özel mülk sahipleri, sit derecesine uygun olarak tarım, hayvancılık gibi sınırlı faaliyetler gerçekleştirebilir. Ancak tüm projelerde ilgili koruma kurulundan onay alınması zorunludur.
Sit alanlarında taş ocağı veya maden çıkarılabilir mi?
Birinci derece sit alanlarında kesinlikle yasaktır. İkinci ve üçüncü derece sit alanlarında ise yalnızca koruma kurullarının onayı ile ve belirli koşullar altında taş ocağı açılabilir.
Yorumlar kapalı.