Türkiye’nin en çok izlenen bilgi yarışması Kim Milyoner Olmak İster, geniş bir bilgi yelpazesi sunarak yarışmacıların ve izleyicilerin genel kültürünü test eder. Modern sanat ve toplumda algılanışı üzerine sorulan bu soru, izleyicilere modern sanat eserlerinin çarpıcı örneklerinden birini sunmaktadır.
Soru:
Ekim 2024’te Hollanda’da LAM Müzesi’nde sergilenen ve hangisi gibi görünen sanat eserleri bir müze çalışanı tarafından çöp zannedilerek çöpe atılmıştır?
Cevap Şıkları:
A) Kullanılmış peçeteler
B) Boş içecek kutuları
C) Uçları kesik şarj kabloları
D) Soyulmuş portakal kabukları
Doğru Cevap: B) Boş içecek kutuları
Cevap Açıklaması:
Hollanda’da LAM Müzesi’nde sergilenen boş içecek kutuları, sanatsal bir kurgu olarak sergilense de bir müze çalışanı tarafından çöp zannedilerek çöpe atılmıştır. Bu olay, modern sanatın sıradan nesneleri kullanarak izleyicinin algısını sınamasına örnek olarak gösterilebilir. Modern sanat, gündelik nesneleri sanatsal bağlamda yeniden ele alarak izleyicinin nesnelerle kurduğu ilişkiyi sorgulatır. Bu olayda da boş içecek kutuları, çöp sanılarak sanat eseri kimliğinden uzaklaşmıştır.
Diğer Şıkların Neden Yanlış Olduğuna Dair Açıklama:
- A) Kullanılmış peçeteler: Kullanılmış peçeteler, genellikle sanatsal sergilerde bu tür bir nesne olarak seçilmez. Ayrıca, boş içecek kutuları gibi sanat eseri olarak sergilenme ihtimali düşüktür.
- C) Uçları kesik şarj kabloları: Şarj kabloları modern ve teknolojik temalı sanat sergilerinde görülebilir; ancak bu tür bir eser, içecek kutuları kadar doğallık ve gündelik nesne çağrışımı yapmadığından çöp sanılma olasılığı düşüktür.
- D) Soyulmuş portakal kabukları: Portakal kabukları doğal nesneler olarak sergilenebilir olsa da, özellikle boş içecek kutularının çöp sanılarak atıldığı Ekim 2024 olayında yer almamaktadır.
Sanat dünyasında zaman zaman gündeme gelen “anlaşılamayan eserler” listesine bir yenisi daha eklendi. Hollanda’daki bir müzede, asansör içinde sergilenen, akrilik boyayla boyanmış ezilmiş bir içecek kutusu eseri, yeni işe başlayan bir çalışan tarafından çöpe atıldı. Neyse ki küratör, çöp poşetinden eseri tam zamanında kurtardı.
“Ziyaretçileri Şaşırtmak İstedik”
Müze yetkilileri, eserin asansörde sergilenme sebebini açıklarken, ziyaretçilerin dikkatini çekmek ve onları şaşırtmayı amaçladıklarını belirtti. Froukje Budding, müzenin sözcüsü olarak yaptığı açıklamada, “Eseri alışılmışın dışında bir yerde sergileyerek ziyaretçilerin günlük objelere farklı bir açıdan bakmalarını sağlamak istedik” dedi.
Ancak bu alışılmadık sergileme yöntemi, beklenmedik bir karışıklığa neden oldu. Küratör Elisah van den Bergh, kısa bir tatilden döndüğünde eserin kaybolduğunu fark etti ve müze çalışanlarına durumu sordu. Bunun üzerine eserin yanlışlıkla çöpe atıldığı anlaşıldı. Van den Bergh, hızlı davranarak eseri çöp poşetinden çıkarmayı başardı.
Eser Şimdi Daha Geleneksel Bir Alanda Sergileniyor
Yaşanan olayın ardından eserin sergileme yöntemi değiştirildi. Ezilmiş içecek kutusu, şimdi daha geleneksel bir sergileme yöntemi olan bir kaidenin üzerine yerleştirildi. Sözcü Budding, “Kutular, uzun süre burada kalmayacak. Daha dikkat çekici ve güvenli bir alanda sergilenecek” diye konuştu.
Olayın ardından müze müdürü Sietske van Zanten, müzenin sanat anlayışını savundu. Van Zanten, sanat eserlerinin insanların günlük objelere bakış açısını değiştirmeyi hedeflediğini ve bu nedenle eserlerin genellikle beklenmedik yerlerde sergilendiğini söyledi.
